Een interactief bezoek van Sam Jonker en Rick Slootweg
Op de tweede dag van MEP Zuid-Holland kwamen er dit jaar niet één, maar twee gastsprekers langs, Rick Slootweg en Sam Jonker. Rick Slootweg is persvoorlichter van het Europese Parlement. Zelf omschrijft hij zijn werk als: 'Als journalisten vragen hebben komen ze bij mij terecht, dit kunnen hele simpele vragen zijn zoals 'welke debatten staan er op de agenda?', 'Welke Europarlementariërs zijn er betrokken?', maar het kunnen ook inhoudelijkere vragen zijn, en ik zal je eerlijk vertellen dat ik niet alles weet, maar we hebben gelukkig ook persvoorlichters die op specifieke dossiers zitten, en dan help ik de journalisten via die persvoorlichters op weg.'
Na het voorstellen nam Sam Jonker het woord en gingen we verder met een leuk spel, 'Europarlementariër, of niet?'. Hier kregen de delegatieleden een foto te zien van iemand, als ze hun hand omhoog staken dan dachten ze dat het een Europarlementariër was, en als ze hun hand omlaag hielden, dan niet. Dit viel erg in de smaak, de delegatieleden overlegden fanatiek en deden enthousiast mee, de sfeer zat er direct lekker in!
Na dit leuke spel kregen de delegatieleden uitleg van Sam Jonker over hoe de Europese wetgeving in elkaar zit. Sam Jonker: 'We hebben helemaal bovenaan de Europese Raad, daar zitten alle regeringsleiders. Daar zit dus nu Dick Schoof in en daarvoor natuurlijk Mark Rutte. Zij bepalen in brede lijnen de strategie van wat er in Europese Unie gedaan gaat worden. Maar met de uitvoering zijn zij niet bezig, want dat is de taak van de Europese Commissie. Zij gaan aan de hand van die strategie kijken welke wetten ervoor gaan zorgen dat deze strategie ook tot uitvoering komt. Dan komen de twee mede beslissers, het Europees Parlement en de Raad van Ministers. Het Europees Parlement zijn de direct verkozen volksvertegenwoordigers uit alle lidstaten. De Raad van Ministers zijn alle ministers van buitenlandse zaken van de lidstaten. Zij kunnen door middel van amendementen en vetorecht meebeslissen, dit gaat zeker niet zonder slag of stoot, vaak zijn er eindeloze gesprekken tussen de Commissie, Parlement en de Raad van Ministers waarin ze over ieder detail in discussie gaan. De Europese Commissie vertegenwoordigd dus de EU zelf, zij zorgen ervoor dat de strategie door de Europese Raad wordt nageleefd. En uiteindelijk heb je natuurlijk het Europees Parlement en zij vertegenwoordigen de stem van de burgers. En dan heb je de Raad van Ministers en zij zorgen ervoor dat de mening van de lidstaten vertegenwoordigd wordt. Zo heb je dus van 3 verschillende lagen om zo tot een democratische beslissing te nemen.'
Ook vertelde Sam Jonker wie er aan het hoofd staan van deze verschillende afdelingen. Over het hoofd van de Europese Commissie, Ursula van der Meiden, had hij iets heel interessants te vertellen. Het schijnt dus dat als je in de avond naar de 13de verdieping van het gebouw van de Europese Commissie gaat, dan brandt daar nog licht. Dit is omdat Ursula van der Meiden daar een hokje van 25m2 heeft ingericht waarin zij slaapt. Dat laat zeker zien hoe druk zij heeft in de Europese Commissie!
Vervolgens gingen we verder met de basics van het Europese Parlement. Het Europese Parlement bestaat uit 720 Europarlementariërs, zij worden om de vijf jaar gekozen. Zij hebben drie zetels, één in Brussel, één in Straatsburg en één in Luxemburg. In Brussel zit het hoofd, drie weken per maand gebeuren hier de gebruikelijke werkzaamheden. In Straatsburg wordt er gestemd over de stemmingen en in Luxemburg zit het administratieve hoofd.
Over het Europese parlement vertelde Sam Jonker nog iets erg interessants: 'Het is niet altijd zo geweest dat het Europese Parlement wetten heeft aangenomen, zich uit heeft gesproken over de Europese begroting of amendementen kan indienen, dit is over de jaren zo gekomen. In het begin kon het Europese Parlement grotendeels alleen zijn mening geven, dat was natuurlijk leuk, maar als vervolgens de Commissie of de Raad van Ministers gaan zeggen: 'Dankjewel, maar nee bedankt, we doen het toch op onze eigen manier.', dan voelt het niet heel democratisch, want wat heeft die stem dan voor zin? Toen hebben ze uiteindelijk in het Verdrag van Lissabon in 2009 volledige zeggenschap gekregen over de Europese besluitvorming.' Nog steeds zijn er discussies over of het Europees Parlement meer bevoegdheden moet krijgen, zoals het indienen van wetten. Een voordeel hiervan is dat mensen die direct verkozen zijn het initiatief kunnen nemen om wetten in te dienen, maar een nadeel is dat Europarlementariërs hier misbruik van kunnen maken.
Vervolgens vertelde Sam Jonker de delegatieleden nog wat leuke weetjes over de Europese Unie, wist u bijvoorbeeld dat het Europese Parlement de grootste en enige rechtstreeks verkozen internationale instelling van de wereld is? En dat de eerste verkozen parlementariër een vrouw was?
Verder vertelde Sam Jonker ook hoe de zetels verdeeld zijn in het Europese Parlement. Dit gebeurt door eerst de zetels te verdelen over de landen en vervolgens worden die zetels over verschillende fracties verdeeld.
Sam Jonker vertelt dat hij zelf vaak de vraag krijgt of Europa over alles beslist hier zegt hij het volgende over: 'Dat valt best wel mee, op bepaalde onderdelen wel, bijvoorbeeld douane en monetair beleid en dat is vrij logisch, want we hebben natuurlijk de buitengrenzen van de EU en die zijn voor iedereen, voor alle lidstaten belangrijk. En dan heb je het monetair beleid, dat is natuurlijk ook logisch dat de Europese centrale bank dat bepaalt. Maar dan heb je ook de gedeelde bevoegdheden en die hebben soms ook vrij veel invloed vanuit Brussel, want als je bijvoorbeeld landbouw, visserij en milieu neemt, waarom zou de EU daar 70% zeggenschap in hebben? Nou, een vis keert niet opeens om als die de wateren van Nederland verlaat, vissen zwemmen vaak langs heel veel verschillende landen. Hetzelfde geldt voor landbouw, landbouw stoot uit, landbouw heeft invloed op het klimaat en die gassen blijven niet op één plek. Daarnaast zijn er ondersteunende bevoegdheden, zoals volksgezondheid. Dan denk je, logisch dat laten we over aan de lidstaten, maar dat was tijdens COVID best wel lastig, want hoe ga je nou een gemeenschappelijke aanpak kunnen hebben voor een probleem dat wereldwijd gevoeld wordt, als je volksgezondheid volledig aan de lidstaten over laat?'
En we eindigden met een quiz! De delegatieleden werden gevraagd om te gaan staan en als je een vraag fout had moest je gaan zitten, het delegatielid dat als laatste nog stond is zo de winnaar. Sam Jonker stelde vragen als: 'Hoeveel sterren heeft de Europese vlag?', 'Hoeveel inwoners heeft de EU?' en 'Hoeveel wetten die van kracht zijn in Nederland zijn gemaakt op Europees niveau?'. De quiz was erg leuk en de delegatieleden deden allemaal actief mee. Het was een enorm gezellige afsluiting van al de vergadering van dag 2.
Geschreven door: Caroline Wiersma
